ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗΣ
Οσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο σαφές γίνεται πως η βρετανική κυβέρνηση εξακολουθεί να μην έχει σχέδιο, πολύ περισσότερο στρατηγική, για τους στόχους και τη θέση της χώρας μετά την έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μπορεί η βρετανική οικονομία να μην έχει πληγεί ακόμη σοβαρά από το Brexit, όμως ο «λογαριασμός» έχει αρχίσει να αυξάνεται ανησυχητικά και η Ευρώπη να χάνει την υπομονή της και να σκληραίνει τη στάση της.
Σύμφωνα με πληροφορίες των Financial Times, οι Βρυξέλλες θα απαιτήσουν από τη Βρετανία ποσό 40 με 60 δισ. λίρες. Σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται χρήματα που η Βρετανία έχει δεσμευθεί να καταθέσει στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, χρέη προς συνταξιοδοτικά ταμεία, εγγυήσεις για ευρωπαϊκά δάνεια και δαπάνες σε ευρωπαϊκά έργα που γίνονται στη Βρετανία. Η Κομισιόν θεωρεί, επίσης, ότι η Βρετανία είναι υποχρεωμένη να καλύψει και ορισμένες μακροπρόθεσμες ευρωπαϊκές δαπάνες –πέρα από το 2019–, με το σκεπτικό ότι πρόκειται για προγραμματισμένες δαπάνες. Τις πληροφορίες επιβεβαίωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε συνέντευξή του στους FT την Πέμπτη. Ομως τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα για τους Βρετανούς. Στον ενδιάμεσο προϋπολογισμό που θα παρουσιάσει αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ αναμένεται να προβλέψει την εμφάνιση δημοσιονομικής «τρύπας» 100 δισ. λιρών τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας του Brexit. To δημοσιονομικό κενό προκύπτει από τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών για πτώση του ΑΕΠ και μείωση των επενδύσεων, εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε μείωση των φορολογικών εσόδων.
Ομως και σε πολιτικό επίπεδο τα πράγματα δεν εξελίσσονται καλά. Οι Βρυξέλλες επιμένουν ότι πρώτα πρέπει να συμφωνηθεί η έξοδος της Βρετανίας από την Ενωση, έως τα μέσα του 2018, και να πληρωθεί ο «λογαριασμός εξόδου», και μόνο τότε να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση Βρετανίας - Ε.Ε., ενισχύοντας το ενδεχόμενο η Βρετανία να βρεθεί, κυριολεκτικά, στον αέρα το 2019, αναγκασμένη να εφαρμόσει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το γεγονός ότι, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το 90% των ερωτηθέντων θέλει η Βρετανία να παραμείνει στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά, και το 70% θέλει ταυτόχρονα το Λονδίνο να ελέγχει τη μετανάστευση στη χώρα, δείχνει πως μεγάλο μέρος της χώρας μάλλον δεν έχει αντιληφθεί τις συνέπειες της απόφασης για έξοδο από την Ε.Ε. Οταν τις αντιληφθεί, οι υποστηρικτές του Brexit μάλλον θα βρεθούν σε πολύ δυσάρεστη θέση. Το σχόλιο, στις αρχές της εβδομάδας, του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον ότι η Βρετανία μπορεί να εγκαταλείψει την τελωνειακή ένωση αλλά να παραμείνει στην ενιαία αγορά, και ότι είναι «μύθος» πως η ελεύθερη μετακίνηση προσώπων αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα στην Ευρώπη, προκάλεσε την αντίδραση του προέδρου του Eurogroup. «Λέει πράγματα που είναι αδύνατα από την άποψη της λογικής», προειδοποίησε ο κ. Ντάισελμπλουμ.
Ο υπουργός οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας Κάρλο Καλέντα δήλωσε προ ημερών στο Bloomberg ότι η στρατηγική της βρετανικής κυβέρνησης είναι «χαοτική». «Κάποιος πρέπει να μας πει κάτι (για τις προθέσεις του Λονδίνου) και αυτό το κάτι πρέπει να βγάζει νόημα».